Το χιούμορ σου δεν είναι κληρονομικό λένε τώρα οι επιστήμονες

Σύμφωνα με μια νέα μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό Twin Research and Human Genetics, η αίσθηση του χιούμορ είναι μια πολύπλοκη ικανότητα, που δεν εξαρτάται από ένα μόνο χαρακτηριστικό, αλλά από συνδυασμό ψυχολογικών και ατομικών παραγόντων.

Η αίσθηση του χιούμορ δεν είναι τόσο απλή υπόθεση 

Όπως διαβάζουμε στο IFL Science, το εύρημα είναι ιδιαίτερα ανατρεπτικό, καθώς μέχρι σήμερα πολλές γνωστικές ικανότητες – όπως η δημιουργικότητα ή οι μαθηματικές δεξιότητες – θεωρούνταν σε μεγάλο βαθμό κληρονομικές. Το γεγονός ότι το χιούμορ δεν ακολουθεί τον ίδιο κανόνα βάζει σε νέα βάση όσα γνωρίζαμε για τη σχέση γονιδίων και προσωπικότητας. Για να φτάσουν σε αυτό το συμπέρασμα, οι επιστήμονες έπρεπε πρώτα να απαντήσουν στο δύσκολο ερώτημα: πώς μετράς το χιούμορ με αντικειμενικό τρόπο;

Πώς μπορείς να μετρήσεις κάτι τόσο υποκειμενικό όσο το χιούμορ;

Αν και το τι θεωρεί κανείς αστείο είναι καθαρά υποκειμενικό, η επιστημονική προσέγγιση απαιτεί μετρήσιμα δεδομένα. Έτσι, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ένα δοκιμασμένο εργαλείο: σκίτσα από διαγωνισμούς του περιοδικού New Yorker. Ζητήθηκε από περισσότερους από 1.300 δίδυμους να γράψουν μια αστεία λεζάντα για δύο διαφορετικά σκίτσα – ένα με μια αρκούδα-σερβιτόρο σε εστιατόριο και ένα με έναν μεσίτη που δείχνει σε ζευγάρι ένα σπίτι στο διάστημα. Οι απαντήσεις αξιολογήθηκαν με ένα στατιστικό μοντέλο που μετρά την ποιότητα του χιούμορ.

Οι συμμετέχοντες, πέρα από τις λεζάντες, κλήθηκαν επίσης να βαθμολογήσουν το πόσο αστείοι θεωρούν τον εαυτό τους, αλλά και τον δίδυμό τους. Επιπλέον, αξιολογήθηκαν και ως προς την κατάσταση της υγείας και τις γνωστικές τους ικανότητες, ώστε να διερευνηθούν πιθανές συσχετίσεις. Τα αποτελέσματα ήταν αποκαλυπτικά: η ισχυρότερη συσχέτιση προέκυψε ανάμεσα στο πώς ένας δίδυμος αξιολογεί τον άλλον – όχι ανάμεσα στο πόσο αστείος νομίζει ότι είναι και στο πόσο αστείος θεωρείται αντικειμενικά.

Αυτό σημαίνει ότι το χιούμορ, όπως μετρήθηκε στη συγκεκριμένη μελέτη, δεν φαίνεται να κληρονομείται. Είναι εντυπωσιακό αν αναλογιστεί κανείς ότι η ικανότητα να προκαλείς γέλιο σχετίζεται με τη λεκτική ευφυΐα, τη δημιουργικότητα και άλλες δεξιότητες που συνήθως θεωρούνται μερικώς κληρονομικές. Αν το χιούμορ δεν κληρονομείται, τότε ίσως παίζουν σημαντικότερο ρόλο οι κοινωνικές επιρροές και οι εμπειρίες του περιβάλλοντος στη διαμόρφωσή του.

Το χιούμορ ως εργαλείο επιβίωσης και κοινωνικής σύνδεσης

Η εξέλιξη, πάντως, έχει εδώ τον δικό της λόγο: το χιούμορ θεωρείται ένα εργαλείο που μας βοηθά να επιβιώνουμε. Βοηθά στην εκτόνωση άσχημων συναισθημάτων, στη μείωση της έντασης σε δύσκολες στιγμές, στη δημιουργία ευνοϊκού κλίματος στις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, ενισχύει τη συνεργασία και μας κάνει πιο ελκυστικούς ως συντρόφους. Είναι βέβαια αξιοπερίεργο, που δεν μεταδίδεται γενετικά, όμως αυτό ίσως σημαίνει πως είναι πιο περίπλοκο απ’ όσο νομίζαμε και επηρεάζεται από πολλαπλές παραμέτρους, πέρα από το DNA.

Παρά τα εντυπωσιακά συμπεράσματα, οι επιστήμονες τονίζουν ότι τα αποτελέσματα πρέπει να ερμηνευθούν με προσοχή. Η συγγραφή λεζάντας είναι μια περιορισμένη μορφή χιούμορ, ενώ η μέση ηλικία των συμμετεχόντων ήταν μεγαλύτερη από αυτή του γενικού πληθυσμού. Επιπλέον, είναι πιθανό να υπάρχουν γενετικές συνιστώσες του χιούμορ που δεν ανιχνεύονται με τις σημερινές μεθόδους. Όπως λένε οι ερευνητές, η μελέτη ανοίγει το δρόμο για περισσότερες έρευνες – όχι για να αποδείξει ότι το χιούμορ δεν είναι κληρονομικό, αλλά για να κατανοήσουμε καλύτερα τι ακριβώς μας κάνει αστείους.